Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da katıldığı Türkmenistan'ın başkenti Aşkabat'ta hafta sonu yapılan Ekonomik İşbirliği Teşkilatının (EİT) 15. Zirvesi'nde enerji, ulaşım, lojistik, ticaret gibi üye ülkeler için önemli konuları içeren Aşkabat Deklarasyonu imzalandı.
Türkmenistan Dışişleri Bakanlığı, Aşkabat Deklarasyonun detaylarını açıkladı.
Deklarasyon kapsamında "EİT'nin 2025 vizyonu" adı altında üye ülkelerin ticaret, ulaşım, enerji, turizm, ekonomik kalkınma ve gelişim, sosyal güvenlik ve çevre koruma alanlarında ilişkilerin sıklaştırılması ve somut adımların atılması gerektiği vurgulandı.
Liderler, bölgesel ulaşımı geliştirme konusunda İslamabad-Tahran- İstanbul kara yolunun kullanıma başlamasını takdirle karşıladı.
Bölgede turizmi geliştirmek amacıyla üye ülkelerin turizm bakanlarına, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) sonrası dönemde diğer bölgesel ve küresel girişimlere uygun olarak EİT turizm sektöründeki Kovid-19 salgınıyla ilgili temel sorunları ele almak için acil adımlar atmaları talimatı verildi.
EİT bölgesindeki enerji kaynaklarının ticaretini ve ulaşımını genişletmek, enerji ihracatını ve ithalatını kolaylaştırmak ve ekonomik büyümeyi hızlandırmak, bölgenin enerji güvenliğini desteklemek için bölgesel bir enerji pazarının oluşturulmasının önemine değinildi.
"Halkların kalkınma haklarını" ihlal eden, bölgede istikrarın oluşturulmasına ve kalkınma için engel olan tek taraflı yaptırımlar ve ekonomik baskılar gibi önlemlerden zarar gören üye ülkelere destek konusu ele alındı.
Azerbaycan Cumhuriyeti'nin kurtarılmış toprakları içinde yeniden yapılanma ve inşaat projelerini hayata geçirmek için sermaye yatırımını sağlamak amacıyla EİT üyelerine çağrıda bulunuldu.
Deklarasyonda, üye ülkeleri ve uluslararası toplumu Afganistan'da kalkınma ve yardım alanındaki projeleri uygulamaya davet etmek konusunun altı çizildi.
Uyuşturucu, silah kaçakçılığı, terörizmi finanse etme ve kara para aklama gibi mevcut ve devam eden suçlarla mücadele konusunda EİT araçlarının ve programlarının etkin şekilde çalışmaya devam etmesini sağlamak için ortak görüşler ifade edildi.
Ulaştırma ve enerji zirvenin öncelikli konuları arasında yer aldı
Türkmenistan Dışişleri Bakanı Raşid Meredov, üye ülkelerin Aşkabat büyükelçileriyle zirveyi değerlendirdi.
Meredov, üyelerin iş birliği temposunun dinamiğinin tüm alanlarda geliştirilmesi konusunda mutabık kaldıklarını belirterek, "Alınan kararların uzun vadeli etki bırakacağına inanıyorum." dedi.
EİT'nin etkin bölgesel bir güce dönüştürülmesi amacıyla liderlerin, tüm imkanların kullanılmasında görüş birliğinde olduğunu aktaran Meredov, diğer bölgesel ve uluslararası örgütlerle iş birliğinin de liderlerin gündemindeki önemli konulardan olduğuna dikkati çekti.
Meredov, küresel ısınma, çevre, temiz enerji konularında atılacak adımlar için liderlerin kesin inisiyatiflerini belirttiğini söyledi.
Zirvede, ulaştırma ve iletişim alt yapısının geliştirilmesi için elverişli şartların oluşturulması konusunda mutabık kalındığını dile getiren Meredov, EİT bölgesinin enerji kaynaklarının daha etkili şekilde kullanılması, daha sıkı iş birliklerinin kurulması, bölge içi ticaretin daha da geliştirilmesi, küresel ticarete bölgenin daha fazla katılması için anlaşmaların hayata geçirilmesi, üyeler arasında serbest ticaret bölgesinin kurulması gibi konularda da kararların alındığını söyledi.
Ulaştırma ve enerjinin zirvenin öncelikli konuları arasında yer aldığını aktaran Meredov, üye ülkelerdeki enerjinin tüm imkanlar kullanılarak dünya pazarına çıkartılması, kuzey-güney, doğu-batı ulaşım koridorlarının desteklenmesi konularında görüş birliği olduğunu vurguladı.
Meredov, zirve kapsamında yapılan iş forumunda ve ikili görüşmelerde 42 anlaşmanın imzalandığını dile getirdi.
-"EİT dünyanın en stratejik konumdaki örgütlerinden biridir"
Türkiye'nin Aşkabat Büyükelçisi Togan Oral, EİT Dönem Başkanlığını Türkmenistan'a devreden Türkiye'nin, Türkmen kardeşlerine başlatacakları inisiyatiflerin hayata geçirilmesi konusunda her türlü desteği vermeye hazır olduğunu söyledi.
Türkiye'yi Türk Cumhuriyetleri ve Güney Asya ülkeleriyle bir araya getiren EİT'nin 8 milyon kilometrekarelik bir alanı ve 500 milyona yakın nüfusu bünyesinde barındırdığına dikkati çeken Oral, şunları kaydetti:
"Üye ülkeler doğal kaynaklar açısından zengin olmakla birlikte, ekonomik ve sosyal kalkınmaya dayalı bir geleceğe katkı sağlayacak ekonomik kaynak çeşitliliğine de sahiptir. Bu da Türkiye'nin kurucu üyesi olduğu bu teşkilatı en etkin uluslararası bölgesel örgütlerden biri yapmaktadır.
EİT, üyesi devletler vasıtasıyla Basra körfezi, Hazar Denizi ve Kafkasya olmak üzere Balkanlara kadar erişim imkanı ile stratejik olarak da dünyanın en stratejik konumdaki örgütlerinden biridir."
Büyükelçi Oral, alınan kararların hayata geçirilmesi halinde üyeler arasındaki bölge ticaretinin 100 milyar doları çıkmasının mümkün olduğunu da belirtti.