Türkmenistanyň Ýaragly güýçleriniň we Içeri işler ministrliginiň düzümindäki harby bölümlerde hökmany gulluk borjuny edýän esgerler bilen olaryň serkerdeleriniň arasynda bikanun söwda gatnaşyklary möwç alýar diýip, ýakynda harby gullukdan boşap gelen raýatlaryň ençemesi Azatlyk Radiosynyň habarçysyna gürrüň berdi.
“Batalon serkerdeleri esgerlere paranyň öwezine dürli ýeňillikleri hödürleýärler. Meselem, harby bölümlerdäki ýatakhanalarda esgerler gezekli-gezegine gije-gündiz arassaçylyk we gözegçilik nobatyna goýulýar. Serkerdeler bu nobatçylykdan boşadylyp, diňe ýatmak ýa-da hiç zat etmän, oturyp, dynç almak isleýän esgerleri 50 manadyň öwezine bu borçdan boşadýarlar” diýip, harby gullugy tamamlap, ýakynda öýüne dolanan aşgabatly ýaşaýjy anonimlik şertinde gürrüň berdi.
Şu günler Türkmenistanda çagyryş boýunça harby gullugy geçýän esgerleri gullukdan boşatmagyň we raýatlaryň harby gulluga nobatdaky çagyrylyşynyň güýzki möwsümi dowam edýär. Bu möwsüm oktýabr-dekabr aýlaryny öz içine alýar. Türkmenistanyň prezidenti Serdar Berdimuhamedow bu baradaky permana 17-nji sentýabrda gol goýdy.
Mundan başga-da, söhbetdeşlerimiziň aýtmagyna görä, serkerdeler esgerlere şenbe we ýekşenbe günleri irden sagat 8-den giçlik 6-a çenli harby bölümleriň daşyna çykyp, gezelenç etmek mümkinçiligini hem hödürleýärler.
"Käbir esgerleri begendirse, köp esgerde nägilelik döredýär"“Bu ýeňillik üçin hem esgerlerden 50 manat tölemek talap edilýär.Gurply hojalyklaryň esger ogullary bu mümkinçilikden hem peýdalanýarlar.Olar harby bölümleriň golaýynda tölegli myhman alýan jaýlarda hammam alyp, egin-eşiklerini ýuwup, islendik naharlaryny sargap getirdip, iýip-içip, agşam çagy yzyna dolanýarlar” diýip, harby gullugy tamamlap, ýakynda öýüne dolanan maryly ýaşaýjy anonimlik şertinde gürrüň berdi.
Öňki esgerleriň tassyklamagyna görä, harby bölümlerde esgerlere paranyň öwezine täze harby eşikleri satyn almak mümkinçiligi hem hödürlenýär. Bu mümkinçilikler käbir esgerleri begendirse, köp esgerde nägilelik döredýär.
“Käbir esgerler täze harby eşikleri geýse, para berip bilmeýänler köne eşikleri geýmeli bolýarlar. Şeýle-de, olar paranyň öwezine nobatçylyklardan boşadylan esgerlere derek hem nobatçylyk çekmeli bolýarlar. Bu adalatsyzlyk köp esgerde gahar-gazap döredýär” diýip, aşgabatly ýaşaýjy belledi.
Bu maglumatlary Aşgabadyň we Ahal welaýatynyň birnäçe harby bölümindäki ynamdar çeşmelerimiz hem tassyklaýarlar. Olar harby bölümleriň serkerdeleriniň özlerine tabyn batalon serkerdelerine esgerlerden dürli ýeňillikler üçin pul toplamak barada tabşyryk berýändigini aýtdylar.
“Ýurtda dowam edýän ykdysady kynçylyklaryň arasynda, ýaragly güýçlerde hem para-peşgeş möwç alýar. Serkerdeler esgerlerden para almak üçin şu usullary oýlap tapýarlar” diýip, çeşmämiz belledi.
"Hökümet bu ýagdaýyň sebäpkäri bolup durýar"Ýöne ol munuň zerur bolanda watany goramaly ýaşlarda “watan söýüjilik, dogruçyllyk ýaly duýgulary ýok edip, ähli ynsan gatnaşyklarynyň satylýandygy baradaky garaýyşlary döredýändigini” hem aýtdy.
“Bu ýagdaýlardan ýokary derejeli harby resmiler hem habarly bolup, hökümet bu ýagdaýyň sebäpkäri bolup durýar” diýip, çeşmämiz belledi.
Azatlygyň bu ýagdaýlar barada Türkmenistanyň Ýaragly güýçlerinden, şeýle-de Içeri işler ministrliginiň düzümindäki harby bölümlerden teswir almak synanyşyklary oňyn netije bermedi.
Türkmenistanyň Ýaragly güýçleriniň şahsy düzüminde gulluk edýän esgerleriň “giň ýaýran para-peşgeş” meseleleri bilen ýüzbe-ýüz bolýandygy barada Azatlyk ýyllarboýy habar berip gelýärler.
Geçen ýylyň noýabrynda Balkandaky harby çeşmämiz harby gullugy tamamlaýan ýaşlaryň wagtynda öýlerine dolanmak üçin 5 müň manada çenli para bermeli bolýandygyny aýtdy.
Şu ýylyň sentýabrynda bolsa, ýurduň dürli künjegindäki esgerleriň ençemesi harby bölümlerde özlerine arassaçylyk serişdeleriniň we 70 manat möçberindäki “paluçkanyň”, ýagny esgerleriň aýlyk eklenç üpjünçiliginiň berilmeginiň bes edilendigini aýtdy.
Mundan başga-da, ýurduň harby bölümlerindäki agyr şertler, dürli bidüzgünçilikler, şeýle-de ýaramaz iýmit we arassaçylyk şertleri, harby lybaslaryň ýetmezçiligi barada Azatlygyň habarçylary yzygiderli maglumat berýärler.
Türkmenistanyň häkimiýetleri, şol sanda harby resmileri öz çykyşlarynda goşundaky problemalary agzamaýarlar. Bu ýagdaýlar barada döwlet mediasynda hem hiç zat aýdylmaýar.
Türkmenistanda harby gulluk 18-27 ýaş aralygyndaky erkek raýatlar üçin hökmany hasaplanýar. Ýurtda raýatlary goşuna çagyrmak we ondan boşatmak ýylda iki gezek güýz we bahar aýlarynda geçirilýär.
Gadyrly okyjy, siz Telegram we WhatsApp tilsimleriniň messenjerleri arkaly Azatlyk Radiosy bilen howpsuz ýagdaýda habarlaşyp bilersiňiz. Telefon belgileri: +420 724 168 989 we +420 773 797 383.
Türkmenistanda VPN ulgamlary arkaly işleýär. Siz şu meýl: azathabar@derweze.net we sep arkaly biziň mugt Psiphon3 VPNulgamymyzy Android ulgamlary üçin ýükläp bilersiňiz. Azatlyk Radiosy siziň şahsyýetiňiziň doly gizlinligini kepillendirýär.