Şu günler Balkan welaýatynyň häkimiýetleri kärende ýerlerinden pagta hasylyny doly ýygnap alan daýhanlar bilen döwlet harmanyna tabşyrylan hasyl üçin hasaplaşyk işlerini geçirip başladylar. Pagtaçy kärendeçileriň ençemesi köp daýhanyň döwlete bergili çykandygyny aýdýar.
"Gyzylarbat etrabynyň ençeme daýhan birleşiginde prokuratura işgärleri bergidar daýhanlary çagyryp, olara döwlete pullaryny geçirmelidiklerini aýdýarlar" diýip, ýagdaýdan habarly ýerli kärendeçi anonimlik şertinde aýtdy.
Pagtaçy kärendeçileriň ençemesiniň habarçymyza aýtmagyna görä, käbir daýhanlaryň bergili çykmagyna bu ýyl döwlet tarapyndan dökün we tehnika ýaly üpjünçilik hyzmatlary üçin köp pul tutulmagy sebäp bolupdyr.
"Bir gektar kärende ýerimden 1,6 tonna pagta hasylyny harmana tabşyrdym.Hasaplaşmak üçin 'Daýhanbankyň' şahamçasyna baranymda, meniň hasylymyň girdejisiniň 810 manada barabardygyny aýtdylar.Olar maňa üpjünçilik hyzmatlary, şol sanda sürüm, mala, selka bilen ekiş, hatarara ýumşatmak, çigit tohumyny getiren tehnika, uçarda derman sepmek, fosfor döküni, suw we başga-da birnäçe zat üçin diýip, 800 manat töletdirdiler.
Aslynda plany dolan daýhan hem nol bolup çykdy.Girdejimiz pagtanyň öz-özüni ýapdy, ýagny biz döwlete mugtuna pagta ýetişdirip beren ýaly bolduk.Munuň bilen kärendäni tabşyraýmasak peýda ýok" diýip, gyzylarbatly bir kärendeçi aýtdy.
Türkmenistanda döwlet tabşyrygyna girýän oba hojalyk ekinleri, şol sanda pagta ösdürilip ýetişdirilende döwlet daýhanlaryň suw, dökün we tehnika ýaly üpjünçilik meselelerini öz üstüne alýar. Öz gezeginde daýhanlar özleriniň kärende ýerlerinden bellenilen möçberde hasyl almaga we alan hasylyny döwletiň kesgitlän nyrhyndan döwlete satmaga borçlanýarlar.
Kärendeçiler özleriniň üpjünçilik meselesiniň ýyllarboýy ýaramazdygyny aýdyp, munuň hasylyň, geçen ýyllarda bolşy ýaly, bu ýyl hem pes bolmagyna getirendiginden şikaýat edýärler.
"Bir gektar ýerden 1,8 tonna pagta hasylyny tabşyrmak boýunça plan kesgitlendi. Bu dünýä tejribesinde uly plan däl. Ýöne kärendeçileriň ekerançylyk üçin zerur bolan tehnikalar, dökün we suw bilen talaba laýyk üpjün edilmezligi, planyň dolmazlygyna sebäp bolýar" diýip, gyzylarbatly kärendeçi belledi.
Azatlyk bu aýdylanlar barada welaýat we Gyzylarbat etrap häkimliklerinden, şeýle-de "Daýhanbankyň" ýerli şahamçasyndan kommentariýa alyp bilmedi.
Türkmenistanyň prezidenti Serdar Berdimuhamedow oktýabr aýynda yzly-yzyna üç gezek ýurtda pagta ýygymynyň barşyna nägilelik bildirdi. Halk maslahatynyň başlygy, öňki prezident Gurbanguly Berdimuhamedow hem 22-nji oktýabrda oba hojalyk işleriniň pes depgini babatda ýolbaşçylary günäkärledi.
Bu nägilelikleriň arasynda, ýurduň dürli künjegindäki daýhanlar mineral dökünleriň we ekerançylyk suwlarynyň öz wagtynda üpjün edilmezliginden yzygiderli şikaýat etdiler.
Awgust aýynda Mary welaýatynyň Ýolöten etrabynyň käbir daýhanlary ekerançylyk suwlarynyň ýiti ýetmezçiligi sebäpli 'döwlete bergili çykjakdyklaryna göz ýetirýändiklerini' aýdypdylar.
Türkmenistanda maşgala agzalary bilen ýyl boýy işlän kärendeçi daýhanlaryň döwlete bergili çykandygy barada Azatlyk öňki ýyllarda hem ençeme gezek habar berdi.
Geçen ýylyň noýabrynda ýerli hünärmenleriň ençemesi Azatlyk bilen söhbetdeşlikde ýurtda ýerleriň kärendä berilmegi bilen, daýhanlaryň hökümetiň elindäki batraklara öwrülendigini aýtdy.
Bu ýyl Türkmenistan boýunça 580 müň gektar meýdandan 1 million 250 müň tonna pagta hasylyny ýygnap almak meýilleşdirilýär.
Gadyrly okyjy, siz Telegram we WhatsApp tilsimleriniň messenjerleri arkaly Azatlyk Radiosy bilen howpsuz ýagdaýda habarlaşyp bilersiňiz. Telefon belgileri: +420 724 168 989 we +420 773 797 383.
Türkmenistanda VPN ulgamlary arkaly işleýär. Siz şu meýl: azathabar@derweze.net we sep arkaly biziň mugt Psiphon3 VPN ulgamymyzy Android ulgamlary üçin ýükläp bilersiňiz. Azatlyk Radiosy siziň şahsyýetiňiziň gizlinligini doly kepillendirýär.