2023-nji ýylyň 9-njy noýabrynda Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedow Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasyna gatnaşyjy döwletleriň Baştutanlarynyň 16-njy sammitine gatnaşmak üçin Özbegistan Respublikasyna iş saparyny amala aşyrdy.
Ýokary derejeli duşuşygyň dowamynda Türkmen döwletiniň Baştutany sebitleýin ykdysady hyzmatdaşlykda Türkmenistanyň işjeň ornuny görkezýän birnäçe başlangyçlary öňe sürdi. Energetika hyzmatdaşlygyny ösdürmäge we söwdany giňeltmäge aýratyn üns berildi.
Umuman, YHG-niň 16-njy sammiti gurama gatnaşyjy ýurtlaryň ykdysady hyzmatdaşlygy ösdürmäge gyzyklanma bildirýändiklerini görkezdi. Bu ugurdaky tagallalar sebitiň döwletleriniň mundan beýläk-de durmuş-ykdysady taýdan ösmegine itergi berer.
Türkmenistanyň Prezidentiniň YHG-niň 16-njy sammitinde öňe süren başlangyçlary
Prezident Serdar Berdimuhamedow häzirki wagtda bar bolan we geljekde guruljak kuwwatlyklar arkaly YHG-nyň ýurtlaryna iberilýän tebigy gazyň hem-de elektrik energiýasynyň möçberini artdyrmaga Türkmenistanyň taýýardygyny aýtdy.
YHG-niň giňişligini öz içine alýan energiýa üpjünçilik ulgamyny döretmek maksady bilen, Türkmenistanyň hyzmatdaş ýurtlary energetika ulgamynda özara işleri giňeltmäge çagyryldy.
Türkmen döwletiniň Baştutany köptaraplaýyn hyzmatdaşlygy giňeltmek babatda YHG-ä gatnaşyjy ýurtlaryň eýe bolan mümkinçilikleridir we meýilleri hakynda has giňden habardar bolmak üçin anyk maglumatlary, teklipleri, işewürlik taslamalaryny we beýleki zerur maglumatlary öz içine alýan maglumat portalyny döretmegi teklip etdi.
Türkmenistanyň Prezidenti YHG-nyň ýurtlarynyň arasyndaky söwda dolanyşygyny artdyrmak maksady bilen, serhetýaka we sebitleýin söwda mümkinçiliklerini işjeň ulanmaga açygyrdy. Şu maksat bilen, amatly serhetüsti gurşawy döretmek, ylalaşylan artykmaçlyklar we ileri tutulýan ugurlar ulgamy bolan sebitleýin hyzmatdaşlygy höweslendirmek teklip edildi.
Şeýle hem Prezident Serdar Berdimuhamedow YHG-nyň giňişliginde degişli döwlet edaralarynyň we hususy kompaniýalaryň gatnaşmagynda Bilelikdäki ulag-logistika merkezlerini döretmek baradaky meselä seretmegi teklip etdi.
Türkmen döwletiniň Baştutany Hytaýdan Merkezi Aziýanyň üsti bilen Hazar deňziniň, Pars aýlagynyň, Gara deňziň portlaryna çykmak arkaly multimodal ýük daşalmagyny ýola goýmak meselelerini YHG-niň çäklerinde ara alnyp maslahatlaşmak üçin ileri tutulýan ugurlaryň hatarynda görkezdi.
Özbegistanyň Prezidenti bilen duşuşyk
Prezident Serdar Berdimuhamedow Tashkent City halkara işewürlik merkeziniň Kongres merkezinde Hökümet wekiliýetleriniň agzalarynyň gatnaşmagynda Özbegistanyň Baştutany Şawkat Mirziýoýew bilen duşuşyk geçirdi. Döwlet Baştutanlary açylýan mümkinçilikleri hem-de geljek üçin bilelikdäki ileri tutulýan meýilnamalary nazara almak bilen, döwletara gatnaşyklaryň esasy meseleleri boýunça pikir alyşdylar.
YHG-niň 16-njy sammiti kimler gatnaşdy we esasy mowzuklar
Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň nobatdaky sammitine Azerbaýjan Respublikasynyň Prezidenti Ilham Aliýew, Eýran Yslam Respublikasynyň Prezidenti Seýed Ebrahim Raisi, Gyrgyz Respublikasynyň Prezidenti Sadyr Žaparow, Täjigistan Respublikasynyň Prezidenti Emomali Rahmon, Türkiýe Respublikasynyň Prezidenti Rejep Taýyp Ärdogan gatnaşdylar.
Forumda Gazagystan Respublikasyna Premýer-ministr Alihan Smailow, Pakistan Yslam Respublikasyna Premýer-ministriň wezipesini ýerine ýetiriji Anwar ul-Hak Kakar wekilçilik etdiler. Şeýle hem sammite YHG-nyň Baş sekretary Husraw Noziri gatnaşdy.
Sammitde YHG-nyň çäklerinde söwda-ykdysady, maýa goýum, ulag-kommunikasiýa we ynsanperwer hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de giňeltmegiň mümkinçilikleri ara alnyp maslahatlaşyldy.
Gurama gatnaşýan ýurtlaryň arasyndaky söwdanyň möçberini artdyrmak maksady bilen, YHG-nyň söwda ylalaşygy (ECOTA) we söwda amallaryny aňsatlaşdyrmagyň strategiýasy ýaly sebit söwdasyny kämilleşdirmegiň netijeli gurallaryny işläp taýýarlamak baradaky teklipler beýan edildi.
Maglumat Türkmenistan we YHG
Türkmenistan 1992-nji ýyldan bäri Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň agzasydyr. Türkmenistan 2021-nji ýylda YHG-nyň başlyklygyna saýlandy. Şol döwürde ýurtda Guramanyň ýörite Konsepsiýasy işlenip taýýarlanyldy we COVID-19 pandemiýasynyň netijeleriniň öňüni almaga gönükdirilen esasy wezipeleri kesgitlenildi.
Aşgabatda geçirilen YHG-niň 15-nji sammitiniň netijeleri boýunça Hereketleriň Aşgabat Ylalaşygy kabul edildi, onda söwda, ulag, aragatnaşyk, energetika ulgamlary, şeýle hem durmuş taýdan ösüş, howanyň üýtgemegi we ş.m. gurama gatnaşyjy ýurtlaryň arasyndaky özara hyzmatdaşlygyň esasy ugurlary hökmünde kesgitlenildi.
Esasy suratlar: