“Science” žurnaly 2021-nji ýylyň iň möhüm ylmy açyşlarynyň sanawyny hödürledi. Sanawa ylmy ugurda on sany esasy üstünlik girdi. Bu barada iz.ru habar berýär.
Şeýlelikde, COVID-19-a garşy sanjymlar ýylyň “öňegidişligi” diýlip ykrar edildi. Şeýle-de, alymlara işlenip düzülen algoritmler arkaly protein gurluşlaryny çaklamakda ösüş gazanmak başartdy. Hünärmenler täze mehanizmleriň kömegi bilen wirusyň “omikron” ştammynyň tiken belogyndaky üýtgeşmeleri modelirlemegi göz öňünde tutýarlar.
Mundan başga-da, ylmy işler lukmanlaryň şikesden soňky stress bozulmalaryny bejermek mümkinçiliklerini artdyrdy. Ýene bir ähmiýetli açyş arheologik agtaryşlaryny öwrenmäge degişlidir.Hünärmenler gowak topragyndan we ýaşy 1 million ýyldan gowrak bolan gazylyp tapylan galyndylardan ýadro DNK-syny almagy öwrendiler. Şeýlelik bilen, alymlar ýitip giden biologik görnüşler baradaky maglumatlary has jikme-jik öwrenmäge mümkinçilik gazandylar.
Ylmy pudakda termoýadro sintezi ugrundaky ösüş hem möhüm wakadyr. Ýagny, ilkinji gezek termoýadro reaktory onuň işine sarp edileninden has köp energiýa öndürdi.Reýtinge CRISPR-terapiýasyny ulanyp, nesilden-nesle geçýän keselleri bejermek üçin alymlar tarapyndan işlenip düzülen usul hem goşuldy.
Bu tehnologiýa adam organizmindäki genleri redaktirlemäge mümkinçilik berýär.Mundan başga-da, 2021-nji ýylda Marsyň gurluşy baradaky bilimleri ep-esli artdyrmak başartdy.